“Niet veel vaker zag ik zoveel verschillende soorten woningen in één project”

ROFFAA-architect Renske van der Stoep vertelt over haar visie op wonen in De Kuil

De contrastrijke architectuur van De Kuil is stoer en stads aan de buitenrand, maar warm en natuurlijk aan de binnenkant. De woningen zijn licht, comfortabel en duurzaam. De groene vallei is ultiem, de ligging super centraal. In De Kuil komt alles wat je wilt van een woning en leefomgeving samen: ruimtelijkheid, duurzaamheid, flexibiliteit en kwaliteit. De gebouwen en woningen zijn ontworpen met maximale aandacht voor de bewoners, de buurt en de natuur. Met haar creatieve en vooruitstrevende blik ontwerpt architect Renske van der Stoep steeds weer passende woningen in slimme, gezonde gebouwen. De Kuil is daar een prachtig voorbeeld van.

De Kuil bestaat nu nog alleen als ontwerp. Kun je potentiële bewoners vertellen hoe ze straks in De Kuil wonen? Hoe ervaar je het gebouw?
“Bewoners wonen er rondom de groene vallei waar alles om draait. Elk woonblok en elke woning, ook die aan de randen van het project, zijn steeds op logische wijze verbonden met de vallei. We vinden het belangrijk dat het voor iedereen goed toegankelijk is. Als je hier woont is de vallei dus alomtegenwoordig. De woningen zijn zeer comfortabel, ruim en de buitenruimte is altijd dichtbij, in de vorm van een eigen balkon, terras, privé tuin en de gezamenlijke tuinen. Dit zijn de plekken waar mensen elkaar ontmoeten. De Kuil is veel meer dan een paar woongebouwen: het is een weelderig groene buurt waar woningen staan. Je kunt hier, in het uitzicht en in je dagelijkse routes, niet om de groene vallei heen. Ook als je vanuit het centrum of een andere buurt komt, je fiets parkeert en naar huis loopt, wandel je over de paden en onder de bomen, ruik je de bloemen en zie je de bijen en vlinders. Je woont en leeft hier te midden van groen, dat gevoel wilden we oproepen. Je woont middenin Rotterdam, met een groene vallei pal voor de deur.”

Wat is volgens jou het meest onderscheidende aan De Kuil?
“Wat ik nog niet vaak zag is de rijke mix aan woningen in één project. Vaak zie je meer van hetzelfde. Dezelfde woningen en min of meer dezelfde bewoners. De Kuil heeft eengezinswoningen, kleinere appartementen en alles wat ertussenin zit. Tijdens het ontwerpproces dachten we ook aan al die verschillende mensen en gezinssamenstellingen. We leefden ons in in de single die na een dag werken thuiskomt en met een glas wijn op het balkon en met zicht op de vallei het weekend inluidt. We verplaatsten ons in de ondernemer, die de mogelijkheid heeft om hier een kantoor met eigen opgang te hebben, direct naast het woonhuis. Maar we dachten ook na over het gezin met drie kinderen, een gezin dat genoeg grote slaapkamers nodig heeft, maar ook genoeg bergruimte. En waarvan de kinderen op den duur zelfstandig hun weg naar de groene vallei vinden. Voor hen is het hier een paradijs. Ik verwacht dat veel kinderen uit het gebouw en de buurt hier samen zullen spelen. Dat De Kuil een autovrij binnengebied heeft, versterkt daarbij de ruimtelijke kwaliteit en veiligheid. Die groene vallei is ook onderscheidend en was een belangrijk uitgangspunt, net als het ontwerp van een aanzienlijk aantal woningen voor verschillende doelgroepen. Zorgen voor die mix was belangrijk én de grote uitdaging.”

Hoe is het gelukt om tot die goede woningmix te komen?
“We wilden compacte woningen maken met veel kamers. Dat is voor veel mensen interessant. Een gezin met twee kinderen heeft niet per se een heel groot huis nodig, maar wel genoeg kamers. Onze oplossing lag in de maatvoering. We maken de woningen wat smaller, maar ook hoger en ze hebben daardoor evenveel kamers als bredere woningen. Slim omgaan met de gegeven ruimte, dat vind ik interessant. Het geeft het project veel flexibiliteit én een deel van de wanden wordt uitgevoerd in hout, wat het project duurzamer maakt. Maar bovenal lukte het hier om écht goede woningen te maken, met grote ruimtes, hoge plafonds, veel daglicht, goed uitzicht en veel comfort. Dat zijn wat mij betreft belangrijke basis ingrediënten.”

Vertel eens over de ideeën achter het plan, wat waren de belangrijkste uitgangspunten?
“De Kuil moest zowel een stadse als heel groene buurt worden. De uitstekende ligging – tussen de Kop Van Zuid, Rotterdams Tij, Katendrecht en Hart van Zuid – maakt het bijzonder stedelijk en goed bereikbaar. De weelderige groene vallei is de grote verrassing, juist in deze stedelijke omgeving. De combinatie, van stads en groen, zie je terug in de architectuur. In het ontwerp lieten we ons aan de ene kant inspireren door de stedelijkheid en architectuur aan de Laan op Zuid en aan de andere kant door de detaillering van de architectuur in de Afrikaanderwijk. Beide zie je in De Kuil terug. Hier versmelten twee werelden: een stedelijke schil van baksteen aan de buitenkant, natuurlijke materialen als hout aan de binnenkant, waar een zachte, groene binnenwereld je omhult als een warme jas. Die sfeer realiseren was een belangrijk doel.”

Hoe belangrijk zijn de toegepaste materialen en vormen bij het bereiken van die sfeer?
“Die zijn bepalend! Daarmee maken we de buitenkant onderscheidend ten opzichte van de binnenkant. De buitenkant van De Kuil toont als een collectie van gevels, met pandsgewijze architectuur. Ze zijn divers, maar – mede door het gebruik van baksteen – toch duidelijk familie. Met verschillende metselverbanden, kleurnuances in rood-bruin en texturen krijgt elke afzonderlijke gevel een individueel gezicht, terwijl het tegelijkertijd onderdeel is van de nieuwe straatwand die we hier maken. Er zit een grote rijkdom in de materialisering en detaillering van de collectie gevels. Wanneer je door één van de vijf entrees in de groene vallei komt, zie je dat hier de natuur domineert. Niet alleen door de rijke beplanting, maar ook door de houten gevels als geheel. Deze zijn licht van kleur, ogen warm en vriendelijk en geven ontzettend veel kwaliteit aan het binnengebied van De Kuil.”

Tot slot: waar ben je het meest trots op?
“Het is gelukt om de ambities die we hadden, waar te maken. De Kuil heeft echt een eigen identiteit, met herkenbare architectuur die past bij de stad, maar ook het groen dat we zo belangrijk vinden. We bieden heel veel keuze met de verschillende woningen, die stuk voor stuk goed en passend zijn vrijwel elke doelgroep. Het project is duurzaam en zoveel mogelijk circulair, wat ikzelf erg belangrijk vind. Zo is het gelukt om duurzame en kwalitatief hoogwaardige materialen te gebruiken én te hergebruiken, zoals de baksteendelen die in bijzonder metselwerk in de gevel worden toegepast en een terrazzo-effect geven. Op die duurzame uitwerking van het plan ben ik trots. Nu we steeds verder zijn in het uitwerken van het ontwerp, zie ik dat het echt een project wordt waar we als team volledig achterstaan. Ik kijk uit naar de volgende mijlpaal, de start bouw.”

De Kuil is een ontwerp dat tot stand is gekomen door een samenwerking van architectenbureaus ROFFAA, XML en landschapsarchitect FLUX, waarbij de uitwerking vanaf het ‘voorlopig ontwerp’ in handen van ROFFAA en FLUX ligt.